Türkiye’de iş hayatıyla ilgili yayım yapan “Bloomberg Businessweek” dergisi, bu haftaki sayısında KKTC’deki Şans Oyunu Salonları sektörüne yer verdi.  Casino İşletmecileri Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Arkın ile yapılan röportajın detaylarının yer aldığı dergide, sektörün durumu ve sorunları ele alındı.

Başkan Arkın röportajında, Şans Oyunu Salonlarının devlete doğrudan ve dolaylı olarak yıllık 650 milyon dolar civarında katkıda bulunduğundan bahsetti. Bu rakamın 100 milyon dolarının vergi, 100-120 milyon dolarlık kısmının ise personele ödenen rakam olduğunu kaydeden Arkın, bunun da dolaylı olarak reel sektörü desteklediğini ifade etti.

Kıbrıs’taki turizm sektörünün en büyük sıkıntısının doğrudan uçuşların bulunmaması olduğunu da belirten Arkın, cazibeyi artırmak adına dünyanın hiçbir yerinde olmayan “ileri düzey her şey dahil” yöntemi ile turist çekmeye çalışıldığını kaydetti.

Dergide yer alan röportajların tamamı şöyle:

“Utangaç Kumarhanecilik”

• Kıbrıslı casinocular kamu tarafının ilgisizliğinden rahatsız
• “Devlet casinolardan gelirleri topluyor, atması gereken önemli adımları atmıyor”

Bir tatil hayal edin.. Sizi ve ailenizi kapıdan özel araç alıyor, havaalanına kadar bırakıyor. İndiğiniz yerde yine özel bir araçla alınıyor ve otelinize yerleşiyorsunuz. Otelde alakart restoranlardan ve tüm etkinliklerden yararlanıyor, bu hizmetler için tek kuruş para ödemiyorsunuz. Tabii belli miktardaki bir parayla kumar oynama taahhüdünde bulunarak. Kıbrıs’taki casinolar Türkiye’de Akdeniz sahillerindeki “her şey dahil” sistemini bir parça ileriye taşıyarak müşterilerine gösterdikleri özeni biraz abartmış gibi gözüküyor. Hatta bu hizmetin sınırlarını zorlayanlar bile bulunuyor. Casinolarda müşterilerin olağan ya da sıra dışı taleplerini karşılamakla yükümlü olan ve halkla ilişkileri birimi olarak tanımlanan departmanda çalışan Banu (halen sektörde çalıştığı için gerçek isminin yazılmasını istemiyor) “tutarı yüksek ilaçlarının” reçetesi ile gelenlerin dahi olduğunu ve müşteri isteklerinin sonunun gelmediğini anlatıyor. Şurası bir gerçek ki Kıbrıs’ta casinolar, dünyadaki benzerlerinden farklı bir yol izleyerek daha fazla turisti Kıbrıs’a çekmeye çalışıyor. Ancak KKTC hükümetinin ilgisizliği işleri zorlaştırıyor.

Casinolar Kıbrıs ekonomisi için oldukça önemli bir gelir kaynağı. Bugün için yıllık toplam ihracatı 100 milyon dolar olan KKTC’de casinoların ekonomiye doğrudan ve dolaylı katkısı yıllık 650 milyon dolar civarında bulunuyor. KKTC’ye giden yıllık 393 bin turistin yaklaşık 200 bini doğrudan casinoların misafirleri oluyor. KKTC ekonomisinin istihdam ettiği 91 bin kişinin 5 bin 500’ü casinolarda istihdam ediliyor. Casino İşletmecileri Birliği Başkanı Ahmet Arkın, “650 milyon doların 100 milyon doları vergi kalemleri adı altında ödenen rakamlar. 100-120 milyon dolar civarı da personele ödenen rakam vardır. Bu da dolaylı olarak reel sektöre girmekte. Bunun dışında otellere, havayollarına, piyasadaki alışverişlere gidiyor” diyor. Sektör bu rakama ulaşmak için dünyadaki büyük kumar merkezleri ile yarışmak durumunda. Özellikle Bulgaristan, Yunanistan ve Gürcistan, KKTC’nin en önemli rakipleri arasında yer alıyor.

Grand Pasha Girne Casino Müdürü Erhan Erşan, “Bu ülkeler haricinde rekabet ettiğimiz ülke yok. Ortadoğu’da bir çekim ve cazibe merkezi olma yolunda ilerlediğimizi söyleyebiliriz” diyor. Ortadoğu’da Arap ülkelerinin yanı sıra İsrail, Kıbrıs için önemli bir potansiyel taşıyor. Ancak son dönemde Güney Kıbrıs Rum Kesimi de bu sektöre yönelik çalışmalarını artırıyor. Güney Kıbrıs’ta casinoların açılmasıyla ilgili Bakanlar Kurulu kararı geçtiğimiz yıl alındı. 2015 yılı içerisinde casino lisansı verilen bir kaç işletmenin faaliyete başlaması bekleniyor. Güney’de casinoların açılmasıyla bilirkte kuzeyde önemli bir Pazar kaybı yaşanması olası.

Ahmet Arkın, “Güneyden gelen oyuncu kaybının yanı sıra, KKTC’den de güneye önemli bir geçiş olacaktır. Bizim sektör içerisinde yıllar içerisinde geliştirdiğimiz, özellikle bu coğrafyaya ait know-how’larımızla güneyin rekabet etmesi mümkün değil.” Diyor ve ekliyor: “Ancak bazı alanlarda onlar avantajlı konumda olacaklardır. Örneğin doğrudan uçuş gibi.”

Turistlerin halen Türkiye üzerinden aktarma yaparak uçmak zorunda olması bugün için Kuzey Kıbrıs turizm sektörünün en büyük derdi. Gerçi son dönemde Türkiye’den uçuşların sayısı oldukça sıklaşmış olsa da özellikle Avrupalı turistler için kısa mesafede aktarma yapmak çok cazip gözükmüyor. Cazibeyi artırmak içinse casinocular dünyanın hiçbir yerinde olmayan “ileri düzey herşey dahil” yönetim ile turist çekmeye çalışıyor. Dünyadaki pek çok kumarhane merkezinde içilen içkiden konaklamaya kadar her türlü hizmet ücrete tabi oluyor. “Buradaki müşterilerse dünyanın hiçbir yerinde göremeyecekleri ilgiyi görüyorlar” diyor eski krupiye Banu. Hatta casinolarda müşteri isteği üzerine bazı kuralların esnetilebileceğini dile getiriyor. Örneğin casinolarda belli aralıklarla krupiyenin değiştirilmesi gerekir. Ancak masadaki krupiyeden memnun olan bir müşteri o krupiyenin kalması için ısrarcı olabiliyor Kıbrıs’ta.

Kıbrıs’taki bu fark daha fazla oyuncuyu adaya çekebiliyor. Özellikle de Türkiye’den. Daha fazlasının olması için casinocuların, KKTC vatandaşlarının da casinolara girebilmesi, şans oyunları yasasının ve Birlik yasasının güncellenmesi gibi KKTC hükümetinden beklentileri var. Ancak bu beklentilerin hükümet tarafında pek bir karşılığı yok gibi.

“Devlet casinolardan gelirleri topluyor, diğer taraftan atması gereken çok önemli adımları atmıyor. Ki bu adımlar zamanında atılmış olsa, sektörün ekonomiye yaptığı bu katkı çok daha büyük olacak” diyor Casino İşletmecileri Birliği Genel Koordinatörü Ayhan Sarıçiçek: “Güneyde casino açıldığı andan itibaren bugün kuzeydeki casinolara girme yasağı olan Kıbrıslı Türklerin tümü, güneye geçecekler. Devlet burada utangaç kumarhanecilik yapıyor.

• Haber: Sinan Koparan

Sözün özü: Kıbrıs’taki casinolar dünyadaki diğer kumar merkezleri ile rekabet edebilmek için her şey dahil sistemini bir adım öteye taşıyor. Ancak adanın siyasi konumu ve devletin sektöre yaklaşımı bu adımların etkisini azaltıyor.